Czasami osiągnięcie porozumienia między nadawcą, a odbiorcą nie jest możliwe, co więcej wynika to z wielu czynników, które powszechnie określa się jako bariery komunikacyjne. Przeszkody te mogą doprowadzić do całkowitego braku zrozumienia albo zniekształcania przekazu i w konsekwencji – problemów z jego odpowiednią interpretacją. Przyjrzyjmy się bliżej wszystkim barierom i zastanówmy się, jak je pokonać.
Bariery komunikacyjne, przez które nie osiągniesz porozumienia
Temat barier, jakie mogą zachodzić w komunikacji interpersonalnej, jest bardzo szeroki ale jest też podejmowany przez wielu badaczy. Z tego też względu powstaje wiele podziałów, które wyodrębniają różne przeszkody na drodze do porozumienia. W artykule Komunikacja interpersonalna – jak dogadać się z innymi? przedstawiliśmy własne spojrzenie na bariery w komunikacji interpersonalnej, w skład których weszły:
- różnice językowe,
- szumy komunikacyjne,
- odmienne postrzeganie rzeczywistości,
- niespójność komunikatów werbalnych i niewerbalnych,
- nadmiar emocji,
- nadmiar informacji,
- brak zaufania
Warto jednak spojrzeć na temat szerzej i przytoczyć kilka innych podziałów. Powstały one w wyniku badań innych specjalistów z zakresu komunikacji interpersonalnej.
Przeszkody w komunikacji okiem specjalistów
Na początek warto przytoczyć klasyfikację amerykańskiego psychologa Thomasa Gordona, dzięki któremu poznaliśmy trzy kategorie błędów komunikacyjnych:
[su_table responsive=”yes”]
Osądzanie | Dawanie rozwiązań | Unikanie udziału w troskach |
Krytykowanie | Rozkazywanie | Odwracanie uwagi |
Wyzywanie | Grożenie | Logiczne argumentowanie |
Stawianie diagnozy | Moralizowanie | Uspokajanie |
Chwalenie + ocenianie | Stawianie niewłaściwych pytań | |
Doradzanie |
[/su_table]
Wymienione wyżej błędy komunikacyjne nie tylko mogą spowodować, że konkretnego problemu nie da się rozwiązać, ale mogą doprowadzić do powstania nowych problemów. Co więcej – tworzą dystans pomiędzy rozmówcami i powodują, że nadawca komunikatu traci w oczach odbiorcy, co znacznie oddala do osiągnięcia porozumienia.

Inny ciekawy podział zaproponował Gabriel Łasiński. Jest to podział na bariery:
[su_table responsive=”yes”]
Semantyczne | Psychologiczne | Fizyczne i środowiskowe |
Zniekształcanie informacji | Negatywne nastawienie | Hałas |
Wielkość, szybkość i objętość informacji | Nieśmiałość | Temperatura |
Niezrozumiała tematyka | Brak zainteresowanie problemem | Miejsce |
Niezrozumiały język | Zbyt duże zaangażowanie emocjonalne | Pora dnia |
Lekceważenie słuchaczy | Awaria sieci telekomunikacyjnych | |
Brak przygotowania merytorycznego | Zbyt duża liczba uczestników | |
Dogmatyzm myślenia | Zła aranżacja pomieszczenia | |
Brak koncentracji | Presja czasu | |
Monotonność wypowiedzi | ||
Różnice temperamentów | ||
Nieumiejętność słuchania | ||
Zmęczenie |
[/su_table]
Jak więc widać, bariery w komunikacji mogą wynikać zarówno z błędów językowych i psychologicznych, jak i z czynników zewnętrznych. O ile z tymi ostatnimi łatwo sobie poradzić (zamknąć okno, gdy hałas dobiega z zewnątrz albo umówić się na spotkanie w innym terminie), o tyle problemy wewnętrzne są o wiele bardziej skomplikowane do wyeliminowania. Dlatego też, chcąc uniknąć błędów komunikacyjnych, skorzystaj z kilku naszych porad – pomoże Ci to w lepszym dogadywaniu się z innymi!
bariery w komunikacji mogą wynikać zarówno z błędów językowych i psychologicznych, jak i z czynników zewnętrznych Click To TweetJak rozmawiać, aby nie pojawiły się bariery i błędy komunikacyjne?
1. Bariery komunikacyjne – dostosowuj język do rozmówcy
Bardzo częste błędy komunikacyjne wynikają z tego, że nadawca operuje językiem niedopasowanym do odbiorcy. Mowa tutaj zarówno o stosowaniu regionalizmów i kolokwializmów, jak i zbyt prostego lub zawiłego języka. Staraj się zawsze mówić tak, aby być zrozumianym. W przeciwnym razie osiągnięcie porozumienia będzie niemożliwe.
2. Bariery komunikacyjne – bądź przygotowany do rozmowy
Choć spontaniczność popłaca i powoduje, że prezentujemy się naturalnie, to warto być przygotowanym merytorycznie do rozmowy. Szczególnie jeśli chodzi o tą oficjalną, która wymagać będzie od Ciebie kontrargumentowania albo odpowiedzi na pytania. Bez odpowiedniego przygotowania możesz zyskać łatkę osoby niekompetentnej, a przede wszystkim mało profesjonalnej.
3. Bariery komunikacyjne- słuchaj uważnie swojego rozmówcy
Lekceważenie rozmówcy to duży błąd, który może bardzo szybko zrujnować długo budowaną relację. Słuchaj, interpretuj, a także wyciągaj wnioski. Dzięki temu nie tylko okażesz swojemu rozmówcy szacunek, ale również będziesz mógł w odpowiedni sposób odnieść się do jego słów.
4. Bariery komunikacyjne – Opanuj stres i strach
Pewność siebie (choć nie nadmierna!) to podstawa kontaktu z innymi. Stresując się albo obawiając rozmowy, możesz okazać się nierównorzędnym partnerem, co więcej negatywnie nastawić się do rozmowy. A to bariera komunikacyjna, która uniemożliwi Ci nawiązanie choćby nici porozumienia.
5. Bariery komunikacyjne – nie oceniaj
Każdy z nas ma skłonność do oceniania innych i dlatego im lepiej uświadomimy sobie problemy, które mogą się z tym wiązać, tym lepiej. Ocenianie uniemożliwi Ci wyciąganie prawidłowych wniosków, a także zaburzy postrzeganie rzeczywistości taką, jaka jest naprawdę. Dlatego opieraj się wyłącznie na faktach.
6. Bariery komunikacyjne – zachowaj koncentrację
Nie każda rozmowa będzie fascynująca, jak również nie każda zmieni Twoje życie. Mimo to nawet w momentach największego znużenia, bądź skoncentrowany. Wyrazisz tym szacunek do rozmówcy, a także nie stracisz wątku. Kto wie, czy z początkowo nużącej konwersacji, nie wyniknie coś, co rzeczywiście zmieni Twoje życie?
7. Bariery komunikacyjne – nie krytykuj i nie rozkazuj
Fundamentem każdej rozmowy jest równorzędność nadawcy, a także odbiorcy. Mowa tu o wszelkich rozkazach, jak również zbędnych słowach krytyki. A tym bardziej o wyzwiskach, czyli czymś niedopuszczalnym i to niezależnie od statusu rozmówców oraz ich wieku czy przekonań.
Fundamentem każdej rozmowy jest równorzędność nadawcy i odbiorcy Click To Tweet8. Bariery komunikacyjne – nie moralizuj
Pouczanie innych w sytuacji, gdy nie zostałeś o to poproszony, to nie tylko błąd w komunikacji, ale również nietakt. Dlatego doradzaj tylko wtedy, gdy wiesz, że odbiorca oczekuje tego od Ciebie.
9. Bariery komunikacyjne – nie mów za dużo i za szybko
Natłok przekazywanych przez Ciebie informacji sprawi, że odbiorca nie zapamięta zbyt wiele, podobnie jak w przypadku pojawienia się nadmiernego pośpiechu. Staraj się więc, by Twój rozmówca miał szansę wychwycić wszystkie informacje i daj mu więcej czasu na interpretację.
10. Bariery komunikacyjne – pamiętaj o zasadach komunikacji werbalnej i niewerbalnej
Poznanie zasad, jakimi rządzi się zarówno komunikacja werbalna, jak i niewerbalna to absolutna podstawa. Warto wiedzieć co i jak mówić i jakich gestów używać, a także poznać znaczenie mimiki w budowaniu relacji. Dzięki temu nie tylko pokonasz wszelkie bariery komunikacyjne. Będzie Ci dużo łatwiej przychodzić dogadywanie się z innymi.
Bariery komunikacyjne – co jeszcze?
Chcąc przyswoić zasady związane z komunikacją interpersonalną, skorzystaj ze specjalistycznych szkoleń, dzięki którym poznasz teorię i praktykę. Zdobytą wiedzę wykorzystasz zarówno na płaszczyźnie życia prywatnego, jak i zawodowego!

Maciej Wiśniewski
Redakcja MTConsulting
One thought on “Bariery komunikacyjne – jakie są najczęstsze bariery w komunikacji”